"Марди майдон” жонли ижро фестивали хақида хабар бергандик. Мазкур фестиваль хақида   маълумот ва асосий эътиборга молик бўлган воқеалар тафсилоти билан бўлишамиз:

Кеча  25 аперль куни соат 17-00да "Туркистон” саройида бўлиб ўтган бу фестивальга чин дилдан "Ўзбекнаво” эстрада бирлашмасига ташаккур изхор этишдан бошласам!

Бу фестивальда бўлиб хис қилган эмоцияларни сизга етказиб бера олмайман тўғриси.

 2 соатлик концертда аксарият хонандалар деярли нотаниш бўлса-да фарқи йўқ эди, асосийси жонли мусиқа ва ижро!  Инсон рухияти жуда мазза қиларкан.

 Иккинчи ташаккурни эса концертни бошидан охиригача барча хонандаларга мусиқани чалиб турган "Евраазия” созандалар гурухига йўллайман. "Молодцы ребята!” бу эмоцияни таърифлаб етказишга бошқа сўз тўғри келмади, шунга узр.

Фестивальда ТВ, радио,  ва газеталардан тушмаётган супер-мупер юлдузчаларимиз  негадир кўринмади.

Агарда 17 ёшдан 30 ёшгача иштирокчилар чекланган ва у юлдузчаларимиз 30дан ошиб қолганлар бўлса, бемалол мехмон сифатида куйлаш имконияти хам бор эди.

Бундан  Дилмурод Мусаев, Мухаммадали Неъматов, Зулайхо Бойхонова, ва аъло даражада Юлдуз Турдиева билан Жахонгир Отажоновлар фойдаланишди.

Мехмон томошабин сифатида биринчи қаторда фақатгина Шахриёр кўринди.

 Зўр-а санъат ахлимиз?

Ёлғонида хамма бор, хаққонийсига келганда сичқонни ини минг тангга!

Фестиваль зўр ўтди...

Лекин ......

Мана шу лекинисиз хеч қачон иложиси йўқ.

Фестивальда иктадан хонанда алохида  2тадан қўшиқ куйлайди ва мехмон санъаткор хам жонли ижро қилгач халиги икки хонандага бахони хайъат  аъзолари беришади.

Узр, албатта, ўша ердаги хайъат аъзоларини хурмат қилишга арзигулик санъатда ўрни бор, лекин бугунги фестивальда хайъат аъзоси сифатида ўринлари хурматга сазовор бўлмади!

Бу менинг шахсий фикрим!

Балки нафақат менинг, бу мақоламни ўқиб, қўйилган видеони кўриб сиз хам шу фикрга келарсиз.

Сабаби:

  Ягона тахаллуси билан ижодни бошлаган Комила Умаровани куйлашида миллийлик етишмайди, ва сўзлари тушунарсиз деб паст (6 балл) бахолашдию, негадир кейинги иштирокчилардан яна евро услубида бўлганларга ундай тошлар отилмади. Қайтанига Мэрайя билан таққосланди.

Эътибор Отажонова ва Шахризода Ахрорхўжаеванинг иккисига бир бахо 8 қўйилди!

Шахризода сахнага илк "Мен учун” қўшиғини куйлаб чиққанида нафақат сўзлари тушунарли бўлмади балки нақоротдан ташқари  сўзларни УНУТИБ ҚЎЙИБ фақат нана-вово-йейе-лаб турди. Хайъат аъзолари нима эмиш: Хориж юлдузи Мэрайя Кэрига ўхшадингизмуш...

"Ооо Боже" деворарди Мэрайя русчани билганида ва "Бугун эрталабдан нима единглар?"- деворарди ўзбекчани билганида. Асосийси бу нарсалар унинг қулоғига етиб борганида.

Хуллас бу ўхшатишни эшитиб миям шу онда зудлик билан коррозия бўлиб қолди.

Шу пайт сахна ортидаги   Шахризодадан минг чандон евро услубида, нана-вово-йейе-ламай КУЙЛАГАНЛАР Ойхон ва Комилалар камтарликдан ағанаб  тушишдими деб гурсиллаган овозларни эшитишга уриндим.

 Ўзларини ушлашди қизлар, қойил!

Ман уларни ўрнида бўлганимда сахнага шартта югуриб чиқиб репертуардан ташқари войдот таронасини шарманда услубида ижро қилиб берардим.

Мэрайя Кэримуш...

Бечора..

Бугун илк бора шу Мэрайя Кэрига чин дилдан ачиндим.

Комила куйлаганда овози кучлилигидан зал титради, созлашлар хам бефойда бўлди, бу қизнинг овози жуда кучли эканлигини шоу-бизнес оламида хамма билади. Хатто хайъат аъзолари хам овоз жуда баланд дея худди минусдек айтишгандек туюлди.

Эътибор сахнага чиқиши билан эса халққа таъзимдан бошлади. Қўшиқни бошлагач томошабинлар қўшиқ ритмига хос чапак чалиб турди.   "Ёш Насиба Абдуллаева” деган хитоблар хам  қулоққа чалинди.   Томошабинларни олқишлаганини кўрсангиз эди.

Энг асосийси Эътибор ва Шахризода Ахрорхўжаева сахнага таклиф қилинганда хайъат аъзолари Эътиборни халқ қандай кутиб олганини айтиб улгурмасдан зал яна "портлади".

Шундан кейин уялмай нана-вово-йейе-лаб турган қиз билан Эътиборга бир бахони қўйиш суперинсофсизлик!

Айнан шу Мэрайя Кэри таърифини келтириб бахоларни эълон қилган хайъат аъзосини сухбатга тортганимизда натижаси янада ажойиб бўлди.

Танқидий савол, хайъат аъзоларининг зиддиятли фикрлари хақида савол берганимда узр, мен суратчи билан ишлашим керак деб шартта ўрниларидан туриб     кетиб  қолдилар.

Ирода Дадажонова –мусиқашунос, санъатшунослик фанлари номзоди.

Иш жойи:  Ўзбекистон Миллий университети Санъатшунослик, фан ва маданий алоқалар кафедраси

Sayyod: - Бугунги фестивалда сизлар кўпроқ нимага асосланиб иштирокчиларга баҳо бердинглар?

Ирода Дадажонова: - Билсангиз, бундай фестивалларда холис бўлиш жуда ҳам қийин. Ўзи аслида, масалан 10 та иштирокчи бўлса, холис баҳо бериш учун, менимча мажбурий дастур бўлиши керак. Мен бу ҳақида экспертлар гуруҳига ҳам айтдим.  Яъни, битта қўшиқни ҳамма ижро этса, ўшанда билинади. Энди, бу биринчи фестивал бўлганлиги ва вақт чекланган бўлганлиги учун ҳам, буни олиб ташлашди. Мисол учун, "Дилхирож” ёки  Ботир Зокиров ижро этган "Қайдасан”ни, мисол учун, 10 та иштирокчи бўлса, 10таси ҳам фақат шуни ижро қилган бўлганда, ўшанда қараб бир ижро маҳорати, овоз имкониятлари ва ҳоказолардан келиб чиқиб, баҳо бериш мумкин эди. Энди бу ерда баҳолаш жуда ҳам қийин. Нимага десангиз, кимдир танлаган репертуарини зўрлиги билан ютиб кетди. Масалан, мураккаб ёки осонлиги билан ютиб кетишди–де. Жуда қийин, бу масалада холис бўлиш!

Sayyod: – Комила Умаровада  миллийлик, маза қилиб эшитадиган нарса бўлиши керак деб,  Шаҳризода билан Эътибор Отажоновада  ўзларингизга зиддият билдиргандек бўлдинглар.

Ирода Дадажонова: - Буни ўша айтган одамлардан сўранглар.

Sayyod: - Ваҳоланки, Эътибор Отажонова ўзбекона қўшиқни куйлади,  Шаҳризода эса, ҳатто қўшиқ сўзларини эсидан чиқариб қўйди! Унга қараганда Комилани овози кучлироқ эди! Эътибор Отажонова билан Шаҳризодага бир хил баҳо қўйиш менимча, нотўғри бўлган бўлса керак. Шунинг учун, нимага асосланиб, деб савол бердим.

Ирода Дадажонова: - Бу ерда билсангиз, битта мезон асосида баҳолаш жуда ҳам қийин. Чунки овоз берилган бўлиши мумкин, мени овозим бор, сизни овозингиз бор. Сиз овозингизни ўзингизча ишлатасиз, бу ерда масалан, гап овоз диапазонини регистрида ҳам эмас. Санъатни мезони, шу. Масалан, машҳур бўлиш учун, зўр бўлиш шарт эмас. Зўр бўлиш учун ҳам, машҳур бўлиш шарт эмас. Шунинг учун, бу жуда ҳам баҳс талаб нарса.

Sayyod: -Айнан....

Ирода Дадажонова: - Мен фотограф билан ишлашим керак, узр, хўп – деганча туриб кетадилар.

Бир танишим кўчага чиққач "Нима хам дейсан ахир Шахризода Ахрорхўжаева "Пантерра” махсулоти-да” дейди.

Яна бир бора қайтарамн "Ўзбекнаво” супер нарсага қўл урган, кўчага чиққанлар хаммасини оғзида шу гап бўлди, бу бошқача мусиқа эди.

Мухит ва рухият бошқача эди. "Ўзбекнаво”ни бу лойихасини хамма охиригача қўллаб-қувватлаши шарт.  Лекин шу хайъат аъзолари менимча умуман керак эмас!

Бугунги кунда санъат оламидан холис хайъат аъзосини танлаш жуда мушкул, ё бир  компаниядан бўлиб унинг хонандаси иштирок этаётган бўлади, ё ўзини махсулоти бўлади ва ё танишининг студиясиники бўлади.

Мени таклифим хайъат аъзолари :Фаррух Зокиров, Насиба Абдуллаева, Кумуш Раззоқова, Юлдуз Ибрагимовна, Озода Саидзода, Ортиқ Отажонов.

Хайъатда мусиқа ўқитувчиси бўлса хам халқ билан ишлайдиган санъаткордек халқ учун нима кераклигини биладигани бўлмайди, ишонаверинг!

Жа бўлмаса умуман хайъатни кераги йўқ, ана овозга қўйилсин, халқ смс билан ё мана мархамат сайтимизда  овоз берилсин.

Чунки халқ олқишлаб турган хонандани тан олмаслик бу нотўғри. Хонанда  хайъат учун ишламайди халқ учун. Эртага умуман мусиқа билимидан йироқ қўшиқ куйлаб хит қилиб юбориши хам мумкин, хайъат хеч нарса қилолмайди.

Фестивальга қайтиб ижобий рухиятда мақоламни тугатсам.

Дастур давомида мехмон бўлганлардан Зулайхо Бойхонова ва айниқса уларнинг созандалари Абдухошим Исмоилов скрипкани ўзиям карате қилиб зални портлатган бўлса, Юлдуз Турдиева гўзал овози билан лол қолдирди.

Абдухошим Исмоиловни скирпкани додлатвориш санъатига тўғриси беш кетаман.

Харакатлари-чи?

Режиссерларимиз хам юрибдиде фильм оляпмиз деб. Танцор дискони кўрганмисиз? Ман янгича талқинда "Танцор скрипко”ни олган бўлардим.

Тасаввур қилинг, Митхунда гитара бўладику, бу фильмда эса асосий роль скрипка бўлади.

Чал скрипканииии, чал дедим...

ЙЙйййўўўўўўққ...

Чал ва ўйнаааат

Йййўўўқққ.

И халиги Жими-Жими Жими, хача хача ўрнига Бойхонова чиқсалар а?)))...

Шунчаки бугун шунақа илхом келди манга. Хазил албатта, агар қўпол бўлиб кетган бўлса узр, шунчаки фантазияде буям. Хечкимни камситиш ёки ерга уриш ниятим йўқ. Позитив яъни ижобий харакатни кўриб албатта ижобий кўтаринки рухиятда фантазия хам келади.

Лекин хақ гап, ман болалигимдан Абдухошим акани скрипка чалишларга беш кетаман. Ўрганмоқчиям бўлганман. Бунақа созандалар юз асрда бир келса керак. Келса агар..

Иштирокчиларга қайтамиз:

 Энг юқоридан бир кам бўлган 9 бални эса "Нихол” мукофоти совриндори Сайёра Маматқулова олди.

Вахоланки сахнага чиққанида ён-атрофдан унга "Арча байрами” деган комплиментлар янгради, куйлаш авжига чиққанида овозини ўзи эътиборни либосидан кўра яхшироқ тортишини гувохи бўлдик.

Лекин фестивальнинг сўнгида чиққан Жахонгир Отажонов эса...таърифга тил ожиз!

Мана  видеони хам кўрасиз халқни қийқириғини.

Бу концертда гуллар фақат Жахонгирга берилди.

Жахонгирнинг овози жонли ижро учун яралганини яна бир бора гувохи бўлдим.

Таърифга тил ожиз!

"Ўзбекнаво” эстрада бирлашмасининг мана шундай лойихаси учун тасанно!

Иштирок этганлар:

Шерзод Набихўжаев,

 Комила Умарова (Ягона),  

Шерзод Ортиқов,

Ойхон Шахобиддинова,

Шахризода Ахрорхўжаева,

Эътибор Отажонова,

Лаълиддин Холматов,

Сайёра Маматқулова

 Ана энди репортжани ўқиб видеони томоша қилинг ва ёзганларим билан таққосланг.